Đái tháo đường thai kỳ (tiểu đường thai kỳ) đang có chiều hướng gia tăng do sự gia tăng tỷ lệ béo phì, đái tháo đường Type 2 ở người trẻ và đề kháng Insulin trong Hội chứng buồng trứng đa nang. Hiện nay, ước tính có khoảng 05% phụ nữ mang thai bị bệnh đái tháo đường thai kỳ và thường gặp ở 03 tháng giữa thai kỳ.

Dấu hiệu của bệnh đái tháo đường thai kỳ?

Rất hiếm khi đái tháo đường thai kỳ gây ra triệu chứng rõ rệt. Bệnh chỉ được phát hiện trong những lần thăm khám định kỳ của thai phụ nếu có xuất hiện triệu chứng tiểu đường bao gồm: Tiểu nhiều lần trong ngày; Mệt mỏi; Mờ mắt; Khát nước liên tục; Ngủ ngáy; Tăng cân quá nhanh so với khuyến nghị.

Chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ như thế nào?

Thông thường thai phụ sẽ được tầm soát thường quy bằng Nghiệm pháp dung nạp Glucose trong khoảng thời gian từ 24 – 28 tuần thai kỳ và được lấy máu 03 lần:

Lần 1: Lấy máu khi đói. Sau đó uống 1 ly nước pha 75g đường Gluco.

Lấy máu lần 2: Sau khi uống nước đường 01 giờ.

Lấy máu lần 3: Sau khi uống nước đường 02 giờ.

Kết quả xét nghiệm sẽ cho biết thai phụ có bị đái tháo đường thai kỳ hay không.

Đái tháo đường thai kỳ gây ra những nguy cơ gì cho Mẹ và thai nhi?

Đối với Người mẹ: Có thể tăng nguy cơ biến chứng bệnh tật như bệnh lý võng mạc, bệnh lý mạch vành, nhiễm trùng đường tiết niệu;

Tăng huyết áp dẫn tới tiền sản giật, sản giật;

Tăng nguy cơ đa ối, sinh non;

Tăng nguy cơ can thiệp thủ thuật khi đẻ.

Bà mẹ đái tháo đường thai kỳ lần này cũng rất dễ mắc đái tháo đường lại ở lần mang thai tiếp theo hoặc tiến triển thành bệnh đái tháo đường thực sự.

Đối với Thai nhi: Đái tháo đường thai kỳ có thể khiến tăng nguy cơ thai to, thai chậm phát triển trong tử cung hoặc dị dạng.

Tăng nguy cơ suy hô hấp, hạ đường huyết sau đẻ.

Tăng nguy cơ tử vong sơ sinh, tăng nguy cơ béo phì, mắc bệnh tiểu đường trong tương lai.

Phần lớn các nghiên cứu chỉ ra rằng bất thường bẩm sinh tăng gấp 03 lần ở những thai nhi có mẹ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ mà không được kiểm soát tốt.

Phương pháp điều trị

Với những trường hợp mắc đái tháo đường thai kỳ nếu được phát hiện sớm thì tới 80% thai phụ chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn và luyện tập thì có thể kiểm soát được đường huyết, như vậy sẽ không ảnh hưởng tới tình trạng sức khoẻ của mẹ và thai nhi.

Tuân thủ chế độ ăn có lợi cho người bệnh đái tháo đường

Chế độ ăn này phải đáp ứng được 02 yêu cầu: duy trì lượng đường trong máu ở giới hạn an toàn nhưng vẫn cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cho sự phát triển của thai nhi.

Phụ nữ mang thai mắc đái tháo đường thai kỳ cần chế độ dinh dưỡng khoa học dưới sự hướng dẫn của bác sỹ và nên chia nhỏ thực đơn trong ngày thành nhiều bữa ăn. Điều này có tác dụng vô cùng quan trọng trong việc điều hoà đường huyết.

Tuyệt đối không dùng đường, hạn chế hoa quả ngọt và nên duy trì hoạt động thể chất phù hợp với tuổi thai ít nhất 30phút/ngày.

Cần duy trì chế độ dinh dưỡng, chế độ luyện tập thể dục. Ngoài việc làm giảm nguy cơ đái tháo đường thai kỳ thì việc duy trì luyện tập thể dục thể thao phù hợp với từng giai đoạn thai kỳ còn có tác dụng giảm nguy cơ thừa cân, béo phù, tăng huyết áp và đẻ khó.

Đái tháo đường thai kỳ sau khi sinh có tự khỏi không?

Hầu hết lượng đường trong máu của phụ nữ sẽ giảm xuống sau khi sinh và lượng hormone trở lại bình thường. Tuy nhiên, khoảng 50% phụ nữ mắc bệnh đái tháo đường trong thời gian mang thai sẽ phát triển thành bệnh đái tháo đường tuýp 2 trong tương lai. Chế độ ăn uống và tập thể dục hợp lý có thể giúp giảm thiểu nguy cơ này. Bác sỹ có thể đề nghị Bạn xét nghiệm đường huyết từ 04 – 12 tuần sau khi sinh để theo dõi khả năng phát triển bệnh đái tháo đường.

Lưu ý: Tất cả thai phụ nên được xét nghiệm máu để sàng lọc đái tháo đường thai kỳ ngay lần khám thai đầu tiên.

Đối với những phụ nữ có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ cao như:

Phụ nữ có thai trên 35 tuổi; Người thừa cân, béo phì; Phụ nữ có tiền sử đái tháo đường thai kỳ; Người có tiền sử sinh non, sảy thai, thai bị dị tật bẩm sinh; Mẹ bị tiền sản giật, sản giật; Phụ nữ có tiền sử sinh con nặng từ 04kg trở lên; Phụ nữ bị Hội chứng buồng trứng đa nang hoặc những người có tiền sử gia đình có Bố Mẹ bị bệnh đái tháo đường thì cần thực hiện nghiệm pháp dung nạp Glucose ở tuần thai từ 24 – 28 tuần để sàng lọc đái thái đường thai kỳ.

Việc tầm soát tốt và quản lý, điều trị đái tháo đường thai kỳ có ý nghĩa rất quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng ở mẹ và thai nhi.

Dự phòng đái tháo đường thai kỳ

Không có biện pháp phòng ngừa tình trạng đái tháo đường khi mang thai tuyệt đối. Nhưng nếu duy trì thói quen và lối sống lành mạnh trước/trong khi mang thai, nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm đáng kể. Ngoài ra, trong trường hợp Bạn từng bị bệnh từ trước, việc tuân thủ những thói quen lành mạnh sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trong những lần mang thai kế tiếp hoặc phát triển thành bệnh đái tháo đường tuýp 2 trong tương lai.

Chọn thực phẩm có lợi cho sức khỏe: Các loại thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo và calo như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt… là lựa chọn tuyệt vời.

Vận động thường xuyên: Hãy dành 30 phút vận động hợp lý, nhẹ nhàng mỗi ngày như tưới cây, lau dọn nhà cửa, đi bộ… cũng rất tốt cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Giữ cân nặng hợp lý khi có ý định mang thai: Thừa cân – béo phì tiền mang thai là căn nguyên của một loạt vấn đề sức khỏe xảy đến trong thai kỳ như đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật, sinh non… Do đó, nếu bạn thừa cân và đang có kế hoạch sinh em bé, hãy giảm cân để tạo nền tảng cho một thai kỳ khỏe mạnh.

Tránh tăng cân hơn mức khuyến nghị trong thời kỳ mang thai: Việc tăng cân quá nhanh sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh đâi tháo đường thai kỳ, nhất là với những thai phụ thừa cân trước khi mang thai.

Chúc các bạn có 1 thai kỳ khoẻ mạnh!